هنگدرام یکی از سازهای جدید و منحصربهفردی است که در سالهای اخیر بسیار محبوب شده است. این ساز با ترکیب صداهای کوبهای و ملودیک و صدای آرامشبخش و دلنشین خود در زمینه موسیقیدرمانی و جلسات مدیتیشن، موردتوجه قرار گرفته است. ساختار هنگدرام که شامل اجزایی نظیر دینگ و گو است، توانایی نوازندگان را برای تولید صداهای متنوع و پیچیده افزایش میدهد. در این مقاله، به بررسی دقیق ساختار هنگدرام و فرایند ساخت آن پرداختهایم تا بدانید که این ساز فوقالعاده چگونه ساخته میشود و چه عواملی در تولید صدای منحصربهفرد آن نقش دارند.
اجزای هنگدرام
هنگدرام، با ساختار منحصربهفرد خود، شامل چندین جزء اصلی است که هر یک نقش حیاتی در تولید صداهای خاص و متفاوت آن ایفا میکنند. این اجزا بادقت طراحی و ساخته میشوند تا علاوه بر زیبایی ظاهری، عملکردهای خاصی نیز داشته باشند. در این بخش، به بررسی اجزای مختلف هنگدرام، از جمله دینگ، گو و سایر اجزا خواهیم پرداخت تا درک عمیقتری از نحوه عملکرد و اهمیت هر یک از این بخشها در ایجاد صدای منحصربهفرد این ساز به دست آوریم.
دینگ
دینگ یکی از اجزای کلیدی ساز هنگدرام است که در بخش بالایی آن قرار دارد. این صفحه دارای چندین فرورفتگی است که هر یک نت خاصی را تولید میکنند. طراحی محدب دینگ به ایجاد صداهای خاص و هارمونیک کمک میکند. هر فرورفتگی بهدقت تنظیم شده است تا نتهای مختلفی تولید کند و این ویژگی به نوازنده این امکان را میدهد که ترکیبهای متنوعی از صداها را خلق کند.
گو
گو در ساز هنگدرام بهصورت مقعر طراحی شده و شامل یک حفره لولهای شکل در مرکز خود است که یکی از نتهای اصلی ساز را تولید میکند. این حفره علاوه بر تولید صدا، در تعادل و تنظیم نتهای تولید شده نیز تأثیرگذار است. بهعلاوه، گو به ایجاد طنین و ارتعاش مناسب در ساز نیز کمک کرده و نقش مهمی در شکلگیری صدای نهایی هنگدرام ایفا میکند.
بیشتر بخوانید: ریتمهای شاد دف
سایر اجزای ساز هنگدرام
علاوه بر اجزای دینگ و گو، ساز هنگدرام اجزای دیگری نیز دارد که در تولید صدا و حفظ کیفیت ساز نقش مهمی ایفا میکنند. رینگ یا لبه فلزی که دورتادور ساز قرار دارد، از دو صفحه دینگ و گو محافظت کرده و آنها را به یکدیگر متصل میکند. شانهها که بهصورت بخشهای مسطح در اطراف دینگ قرار دارند، قابلیت تولید صداهای متنوعی را دارند. این اجزا بهصورت هماهنگ عمل میکنند تا هنگدرام صدای منحصربهفرد و خاصی را تولید کند.
هنگدرام چگونه ساخته میشود؟ بررسی گامبهگام مراحل
ساخت هنگدرام یک فرایند دقیق و هنری است که نیازمند مهارت و تخصص بسیار بالا است. هر مرحله از این فرایند بادقت و حوصله انجام میشود تا ساز نهایی نهتنها صدای دلنشین و هماهنگی تولید کند، بلکه از نظر استحکام و دوام نیز در بالاترین سطح ممکن قرار گیرد. از گزینش مواد اولیه گرفته تا تنظیم نتهای نهایی، هر مرحله باید بهگونهای باشد که بهترین کیفیت ممکن را ایجاد کند. در ادامه، مراحل ساخت هنگدرام را بهصورت گامبهگام بررسی خواهیم کرد تا با این فرایند پیچیده و جذاب بیشتر آشنا شوید.
مرحله اول: انتخاب و آمادهسازی مواد اولیه ساختار هنگدرام
فرایند ساخت هنگدرام با انتخاب و آمادهسازی مواد اولیه آغاز میگردد. عمدتاً، این سازها از فولاد نیترید شده یا فولاد ضدزنگ ساخته میشوند که به دلیل ویژگیهای بالای دوام و مقاومت در برابر زنگزدگی انتخاب شدهاند. در این مرحله، ورقهای فلزی بهاندازه و شکل موردنظر برش داده شده و برای مراحل بعدی آماده میشوند.
بیشتر بخوانید: بهترین استاد هنگدرام
مرحله دوم: شکلدهی اولیه صفحات دینگ و گو
در این مرحله، ورقهای فلزی به شکل نیمکرههای محدب (دینگ) و مقعر (گو) شکل میگیرند. این فرایند با استفاده از دستگاههای تخصصی یا چکشهای دستی صورت میپذیرد. تولید این اشکال اولیه احتیاج بهدقت و مهارت بالا دارد تا از ساز نهایی، صدایی مطلوب تولید شود.
مرحله سوم: تنظیم و تیونینگ نتها
پس از مرحله شکلدهی اولیه، نتهای ساز بر روی دینگ و گو شناسایی میشوند. این مرحله از فرایند ساخت هنگدرام، حیاتیترین بخش است؛ چراکه هر نت بادقت تنظیم و تیون میشود تا صدای مطلوب حاصل شود. سازندگان معمولاً از ابزارهای دقیق و نرمافزارهای تیونینگ برای سادهسازی این فرایند استفاده میکنند.
مرحله چهارم: اتصال و مونتاژ نهایی ساختار هنگدرام
در این مرحله، صفحات دینگ و گو با استفاده از رینگ یا لبه فلزی به یکدیگر متصل میشوند. این اتصال باید بهگونهای طراحی شود که هیچ لرزش یا صدای اضافی ایجاد نکند. ساز نهایی پس از تکمیل مونتاژ باید بهصورت یکپارچه عمل کرده و از کیفیت صدای بدون نقص داشته باشد.
مرحله پنجم: بررسی نهایی و کنترل کیفیت ساختار هنگدرام
پس از مرحلهٔ مونتاژ، ساز هنگدرام به طور کامل مورد ارزیابی قرار میگیرد تا از صحت تیونینگ تمام نتها و کیفیت صدای اطمینان حاصل شود و در صورت لزوم، اصلاحات جزئی انجام خواهد شد. این مرحله، آخرین اقدام پیش از آمادهسازی ساز برای استفاده یا فروش است.
بیشتر بخوانید: آموزش آنلاین هنگدرام
مواد و آلیاژهای استفاده شده در ساختار هنگدرام
هنگدرام به دلیل ساختار فلزی و خاص خود نیازمند استفاده از مواد و آلیاژهای ویژهای است که از نظر صوتی و همچنین دوام و استحکام عملکرد مطلوبی ارائه دهند. انتخاب مواد در فرایند ساخت هنگدرام تأثیر مستقیم بر کیفیت صدا و مقاومت ساز در برابر شرایط محیطی دارد. در ادامه، به بررسی انواع مواد و آلیاژهایی که در تولید هنگدرام مورداستفاده قرار میگیرند، خواهیم پرداخت.
فولاد نیترید شده در ساختار هنگدرام
فولاد نیترید شده یکی از پرکاربردترین مواد در ساخت هنگدرام است. این آلیاژ به دلیل ویژگیهای مقاومتی بالا در برابر زنگزدگی و توانایی ایجاد صدای دقیق و خاص، به انتخابی محبوب در میان سازندگان این ساز تبدیل شده است. فرایند نیتریده کردن با افزودن نیتروژن به فولاد، موجب افزایش استحکام و پایداری آن میشود. هنگدرامهای تولید شده از فولاد نیترید شده، معمولاً صدایی گرم و شفاف دارند که در محیطهای مختلف بهخوبی طنینانداز میشوند.
فولاد ضدزنگ در ساختار هنگدرام
فولاد ضدزنگ یکی از آلیاژهای محبوب در ساخت هنگدرام محسوب میشود. این نوع فولاد به علت مقاومت بالای خود در برابر زنگزدگی و سازگاری با شرایط محیطی متغیر از جمله رطوبت و دما، بهویژه در نواحی با آبوهوای متغیر، گزینهای مطلوب برای سازندگان است. استفاده از فولاد ضدزنگ امکان تولید هنگدرامهایی با صدای بلندتر و پایدارتر را فراهم میکند. از سوی دیگر، این آلیاژ نیاز به نگهداری و مراقبت کمتری دارد که این ویژگی، این ویژگی آن را برای نوازندگانی که به دنبال سازهای مقاوم و با نگهداری آسان هستند، به گزینهای مناسب تبدیل کرده است.
فولاد خام در ساختار هنگدرام
فولاد خام یکی از مواد اولیه مورداستفاده در تولید برخی از هنگدرامها است. این نوع فولاد به دلیل هزینه پایینتر و دسترسی آسانتر، گزینهای مناسب برای سازندگانی محسوب میشود. بااینحال، لازم به ذکر است که فولاد خام نیاز به مراقبت و نگهداری بیشتری دارد و ممکن است در طول زمان دچار زنگزدگی شود. همچنین صدای تولید شده توسط هنگدرامهای ساخته شده از این نوع فولاد معمولاً دارای طنین کمتر و صدای خشکتری است که برخی نوازندگان ممکن است آن را به دیگر گزینهها ترجیح دهند.
نقش ساختار هنگدرام در تولید صداهای منحصربهفرد
ساختار هنگدرام بهگونهای طراحی شده است که هر نت با ترکیبی از فرکانسهای پایه و هارمونیک تولید میشود. این ترکیب منجر به تولید صدای گرم و دلنشینی میشود که برای موسیقیدرمانی و مدیتیشن بسیار مناسب است. طراحی منحصربهفرد این ساز بهگونهای است که صداهای تولید شده از هر نت با یکدیگر تداخل نداشته و هماهنگی کاملی را ایجاد میکنند. این ویژگیها هنگدرام را به ساز متمایز و بسیار محبوبی تبدیل کرده است که در جلسات مدیتیشن و موسیقیدرمانی به طور گستردهای استفاده میشود.
بیشتر بخوانید: از کجا هنگدرام بخریم؟
سخن پایانی
در پایان باید گفت، هنگدرام، بهعنوان یکی از سازهای جدید و جذاب در دنیای موسیقی، بهخاطر صدای منحصربهفرد و آرامشبخش و همچنین ساختار پیچیده و دقیقش شناخته میشود. هر بخش از این ساز، از دینگ و گو گرفته تا اجزای دیگر، بادقت طراحی و ساخته شده تا صدایی هماهنگ و دلنشین تولید کند. فرایند ساخت هنگدرام، از انتخاب مواد اولیه تا تنظیم نهایی نتها، نمایانگر تلفیق هنر و علم در تولید یک ساز استثنایی است.
درک ساختار و فرایند تولید این ساز به ما کمک میکند تا ارزش و زیبایی صدای هنگدرام را بهتر بشناسیم و از نواختن آن لذت ببریم. این ساز همچنین، بهعنوان یکی از ابزارهای محبوب در موسیقیدرمانی و مدیتیشن شناخته میشود و آیندهای پرامید پیشروی خود دارد.
منبع: Handpan Structure
