کاخن (Cajón) یک ساز کوبهای با تاریخچهای بسیار جالب است که در موسیقیهای مختلف بهویژه در سبکهای فلامنکو و رومبا شناخته شده است. این ساز، به معنای جعبه در زبان اسپانیایی، بهطور معمول از چوب ساخته میشود و در شکل مکعبی طراحی شده است. نوازنده معمولاً بر روی این ساز نشسته و با دست یا برخی ابزارهای دیگر به آن ضربه میزند تا صداهایی مشابه به طبل تولید کند.
ایران پرکاشن طیف گستردهای از سازهای پرکاشن ایرانی و ملل را با کیفیت ساخت بالا و قیمت مناسب عرضه میکند. تنوع محصولات ما شامل دف، بندیر، کاخن، هنگ درام میشود.
مسئول فروش: 09106805418
پشتیبان فنی: 09331054352
کاخنها معمولاً در اندازهای بهطور متوسط ۵۰×۳۰×۲۵ سانتیمتر ساخته میشوند، اما نمونههای مختلف آن بسته به نیازهای خاص نوازندگان و سبکهای موسیقی ممکن است ابعاد متفاوتی داشته باشند. در ادامه این مقاله، به معرفی تاریخچه، انواع مختلف، تکنیکهای نوازندگی، و اطلاعات دیگر درباره این ساز جذاب خواهیم پرداخت.
تاریخچه کاخن
کاخن ابتدا در اواسط قرن نوزدهم میلادی در پرو ظاهر شد. این ساز بهویژه در سبکهای موسیقی پرویی مانند زاماکوئکا (Zamacueca) شناخته شده بود. این ابزار اولیه برای ایجاد صدا توسط بردگان آفریقایی در دوران استعمار طراحی شده بود. در آن زمان، بسیاری از حکومتها از استفاده طبلها به دلیل نگرانی از اینکه ممکن است بهعنوان وسیلهای برای برقراری ارتباط از راه دور در شورشها استفاده شوند، جلوگیری میکردند.
در نتیجه، مردم با استفاده از ابزارهایی مانند جعبههای چوبی به ساخت صدا پرداختند و کاخن بهعنوان جایگزینی برای طبلها متولد شد. این ساز پس از آنکه در اوایل دهه ۷۰ میلادی به اسپانیا وارد شد، در موسیقی فلامنکو محبوب شد و از آن زمان تا به امروز در سبکهای مختلف موسیقی در سراسر جهان استفاده میشود.
بیشتر بخوانید: بهترین مارک کاخن
کاخنها با توجه به ساختار و مکانیزمهای داخلی به انواع مختلف تقسیم میشوند:
1. کاخن سنتی آفریقایی-پرویی: این نوع کاخن ساختاری ساده دارد و فاقد مکانیزم اسنیر است. صدای آن اغلب شبیه به یک صدای چوبی و واضح است. بهطور معمول در این نوع ساز، نوازنده با استفاده از فاصلههای مشخص میان لبه بالایی صفحه نواخت، صدای اسنیرمانند تولید میکند.
2. کاخن فلامنکو: این نوع از کاخن که از آفریقایی-پرویی به اسپانیا منتقل شده است، بهطور معمول دارای مکانیزم اسنیر است. در این ساز، سیمهای گیتار یا زنگولههای کوچکی در داخل ساز نصب میشود تا صدایی خشک و خشن تولید کند. این نوع کاخن بیشتر در سبکهای فلامنکو و پاپ استفاده میشود.
3. کاخنهای مدرن: با پیشرفت تکنولوژی، کاخنهای جدیدتری به بازار آمدهاند که دارای مکانیزمهای پیچیدهتری هستند. برخی از این سازها دارای سیمهای اسنیر قابل تنظیم یا سیستمهای فنری هستند که پاسخهای صدایی دقیقتری ایجاد میکنند. همچنین برخی مدلها بهطور ویژه به نوازندگان حرفهای کمک میکنند تا صدای کاخن خود را دقیقتر تنظیم کنند.
4. کاخن کوبایی: این نوع کاخن بهویژه در میان نوازندگان رومبا محبوب است. این ساز به طرز قابلتوجهی بلندتر از کاخنهای دیگر است و معمولا در انواع مختلفی همچون “Salidor” (کاخن بیس) و “quinto” (کاخنهای کوچکتر) طراحی میشود.
بیشتر بخوانید:انواع کاخن
مواد ساخت کاخن
کاخن معمولاً از چوبهای طبیعی و یا تختههای چندلایه ساخته میشود. چوبهایی مانند بلوط، ماهون، یا افرا معمولاً در سازهای گرانقیمت به کار میروند. در سازهای ارزانتر، از مواد کامپوزیتی مانند امدیاف استفاده میشود. قطر چوبهای استفادهشده و تعداد لایهها بر صدای نهایی کاخن تأثیر زیادی دارد. هر چه قطر چوب بیشتر باشد، صدای ساز پرتر و قویتر میشود.
لوازم جانبی کاخن
با توجه به پیشرفتهای تکنولوژیکی، کاخنها اکنون با لوازم جانبی متنوعی همراه هستند که میتوانند بهطور مستقیم به ساز متصل شوند. برخی از این لوازم شامل زنگولهها، شیکرها و حتی پدالها هستند که صدای خاصی به کاخن میدهند. همچنین برخی از تولیدکنندگان ماژولهایی را برای نصب در داخل ساز ایجاد کردهاند که میتوانند تغییرات قابل توجهی در صدای ساز ایجاد کنند.
بیشتر بخوانید: ریتم های کاخن
تکنیکهای نوازندگی کاخن
یکی از جذابیتهای کاخن برای نوازندگان این است که بهراحتی میتوان تکنیکهای ابتدایی آن را آموخت. برخی از این تکنیکها شامل ضربهزدن با انگشتان، کف دست و حتی آرنج است. نوازنده میتواند با تغییر فشار ضربهها و محل ضربهزدن، صداهای مختلفی از کاخن استخراج کند. این ساز به دلیل قابلیت تولید صدای بیس و اسنیر، معمولاً در گروههای موسیقی برای حفظ ریتم و ضربآهنگ به کار میرود.
کاخن در موسیقیهای مختلف
کاخن به دلیل انعطافپذیری و صدای منحصر بهفردش در بسیاری از سبکهای موسیقی استفاده میشود. در این بخش، به بررسی نحوه استفاده از کاخن در برخی سبکهای موسیقی خواهیم پرداخت.
1. فلامنکو: در فلامنکو، کاخن بهعنوان یک ساز پایه برای ایجاد ضربهای ریتمیک و پشتیبانی از آواز و گیتار استفاده میشود. بهویژه در سبکهای فلامنکو مانند “soleá” و “bulería” که نیاز به ریتمهای سریع و پیچیده دارند، کاخن میتواند نقش حیاتی ایفا کند.
2. رومبا: در رومبا، کاخن بهعنوان یک ساز اصلی در گروههای کوچک کوبایی شناخته میشود. این ساز در تنظیمات مختلف موسیقی کوبایی بهطور معمول برای تقویت ریتم و ایجاد صداهای پرشور به کار میرود.
3. موسیقی پاپ و راک: کاخن در موسیقی پاپ و راک بهویژه در گروههای کوچک یا اجراهای زنده کاربرد زیادی دارد. صدای آن در این سبکها بهطور خاص در ایجاد ریتمهای ساده و طبیعی کاربرد دارد، جایی که نوازندگان نمیخواهند از درامهای بزرگ استفاده کنند.
نکات مراقبت و نگهداری از کاخن
برای اینکه کاخن شما همیشه در بهترین حالت ممکن صدای خود را تولید کند، مراقبتهای منظم ضروری است. در این بخش به چند نکته مهم در مورد نگهداری و مراقبت از این ساز اشاره میکنیم:
1. تمیز کردن مرتب
بهطور مرتب کاخن را از گرد و غبار و کثیفیها پاک کنید. از یک پارچه نرم برای تمیز کردن سطح خارجی ساز استفاده کنید. از مواد شیمیایی یا پاککنندههای قوی خودداری کنید، زیرا ممکن است به چوب آسیب برساند.
2. جلوگیری از ترک خوردن چوب
کاخنهای چوبی باید در محیطهای با رطوبت و دمای ثابت نگهداری شوند. از قرار دادن ساز در مکانهای بسیار خشک یا مرطوب خودداری کنید، زیرا ممکن است باعث ترک خوردن چوب شود.
3. حفاظت از سیمها و مکانیزم اسنیر
اگر کاخن شما دارای مکانیزم اسنیر است، باید از تنظیم کردن بیرویه آن جلوگیری کنید. برای محافظت از سیمها، بهتر است که ساز را در موقعیت مناسبی نگهداری کنید تا سیمها دچار فشار و کشیدگی نشوند.
نتیجهگیری
کاخن یک ساز ساده، قابل حمل و با تاریخچهای غنی است که امروزه در بسیاری از سبکهای موسیقی، از فلامنکو گرفته تا پاپ و رومبا، مورد استفاده قرار میگیرد. با توجه به طراحی سادهاش، این ساز بهراحتی برای مبتدیها قابل یادگیری است و به نوازندگان این امکان را میدهد که صداهایی شبیه به درامهای بزرگتر تولید کنند. در عین حال، با پیشرفت تکنولوژی، نمونههای جدید کاخن ویژگیهای متنوعتری دارند که به نوازندگان حرفهای این امکان را میدهند تا صداهای پیچیدهتری تولید کنند.
سوالات متداول
1. کاخن چه نوع سازی است؟
کاخن یک ساز کوبهای است که معمولاً از چوب ساخته میشود و بهوسیله ضربه زدن با دست نوازنده نواخته میشود.
2. تاریخچه کاخن از کجا شروع شد؟
کاخن ابتدا در پرو و توسط بردگان آفریقایی برای دور زدن محدودیتها بر استفاده از طبلها ساخته شد. این ساز بعدها به اسپانیا رسید و در موسیقی فلامنکو محبوب شد.
3. تفاوت کاخن فلامنکو و کاخنهای سنتی چیست؟
کاخن فلامنکو معمولاً دارای مکانیزم اسنیر است که باعث میشود صدای آن خشکتر و خشنتر باشد. در حالی که کاخنهای سنتی فاقد این مکانیزم بوده و صدای نرمتری دارند.
4. کاخن چه کاربردهایی در موسیقی دارد؟
کاخن در بسیاری از سبکهای موسیقی مانند فلامنکو، رومبا و پاپ بهطور گسترده استفاده میشود. بهویژه در گروههای موسیقی کوچک و خودمانی، کاخن میتواند جایگزین درام کیت شود.